De Tweede Kamerverkiezingen beloven extreem spannend te worden, volgens de slotpeiling van I&O Research. De PVV krijgt de laatste dag voor de verkiezingen nog een zetje en peilt nu op 28 (virtuele) zetels tegen 26 zetels op dinsdag. De partij van Geert Wilders gaat daarmee nipt aan kop: de VVD en GroenLinks-PvdA zitten op 27 zetels.

Dezelfde trend is ook zichtbaar in een peiling van EenVandaag en Ipsos, daar kan de partij van Geert Wilders rekenen op 27 zetels en blijft de VVD virtueel de grootste met 29 zetels. GroenLinks-PvdA komt in deze peiling lager uit en landt op 24 zetels.

De drie grootste partijen zijn statistisch gezien niet van elkaar te onderscheiden, volgens I&O Research. NSC van Pieter Omtzigt blijft een dag voor de verkiezingen steken op 21 zetels.

Grote verschillen in peiling in een week tijd door strategische kiezers

Een week geleden zag het beeld er nog heel anders uit. Toen zaten de PVV en GroenLinks-PvdA nog op respectievelijk 20 en 23 zetels in de peiling van I&O Research (groene balken hieronder).

Dat deze partijen de laatste week zo hard gestegen zijn, komt door strategische kiezers. De partij van Timmermans snoept de afgelopen week kiezers af van Volt, D66 en SP, ziet het peilingbureau. Zij proberen om de linkse fusiepartij de grootste te maken, om te voorkomen dat Nederland een rechts-conservatief kabinet krijgt.

De PVV heeft de afgelopen week vooral kiezers bij NSC weggehaald en zwevende kiezers voor zich gewonnen. Ook veel PVV-stemmers stemmen strategisch. Zij willen juist een rechts kabinet, dat een strenger immigratiebeleid gaat voeren, en willen voorkomen dat GroenLinks-PvdA gaat meeregeren.

Veel zwevende kiezers: 63% niet zeker van keuze

"Kiezers trekken uit strategische overwegingen naar deze partijen uit angst dat de ander een belangrijke rol zal spelen in de volgende regering", concluderen de onderzoekers.

NSC heeft de afgelopen week dus juist (virtuele) zetels verloren. Met opnieuw 4 zetels verlies is Nieuw Sociaal Contract (NSC) met 21 zetels weggezakt naar de vierde plaats.

NSC verliest vooral kiezers aan de PVV en de VVD. Afhakers noemen als reden de onduidelijkheid van Omtzigt over zijn eventuele premierschap. De dataverzameling voor deze peiling was grotendeels al gedaan voordat Omtzigt zondag in een interview bij Buitenhof zei premier te willen worden in een kabinet van vakministers.

Andere kiezers die niet meer op NSC gaan stemmen, vinden de standpunten van de partij niet duidelijk genoeg.

In vergelijking met de vorige Tweede Kamerverkiezingen zijn er dit keer erg veel zwevende kiezers. Een dag voordat Nederland naar de stembus gaat, is 63 procent nog niet zeker van zijn of haar keuze, volgens I&O Research. In 2021 betrof het aandeel zwevende kiezers op de zondag voor de verkiezingen 'slechts' 20 tot 30 procent.